Mẹ bầu bị viêm phụ khoa là vấn đề phổ biến do thay đổi sinh lý trong thai kỳ, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Tình trạng này sẽ ảnh hưởng sức khỏe của mẹ, gây ra các biến chứng nguy hiểm như sảy thai, sinh non, và nhiễm trùng cho cả mẹ lẫn bé.

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa phổ biến do thay đổi sinh lý thai kỳ

Viêm phụ khoa khi mang thai là gì?

Viêm phụ khoa khi mang thai là tình trạng thường gặp, phát sinh từ sự thay đổi hormone và cấu trúc sinh lý trong thai kỳ, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn âm đạo cao hơn. Hormone estrogen và progesterone tăng cao làm thay đổi pH và miễn dịch tại chỗ, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn kỵ khí và mầm bệnh khác phát triển. 

Viêm phụ khoa thai kỳ do thay đổi hormone, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn âm đạo

Nếu mẹ bầu bị viêm phụ khoa, nguy cơ sảy thai, sinh non, nhiễm trùng ối và các biến chứng khác có thể tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mẹ và thai nhi. Việc nhận diện và điều trị sớm là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Nguyên nhân và dấu hiệu mẹ bầu bị viêm phụ khoa

Viêm âm đạo ở mẹ bầu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, và mỗi loại tác nhân gây bệnh sẽ đi kèm với các biểu hiện đặc trưng riêng. Cụ thể:

Do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV) là tình trạng nhiễm khuẩn xảy ra khi sự cân bằng tự nhiên giữa vi khuẩn lactobacilli có lợi và vi khuẩn kỵ khí trong âm đạo bị phá vỡ. BV thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (15–44 tuổi) và là tình trạng nhiễm khuẩn phổ biến ở phụ nữ mang thai, với hơn 1 triệu ca mắc mỗi năm. Mặc dù BV có thể điều trị dễ dàng, nếu không được xử lý kịp thời, bệnh có thể làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục và gây ra các biến chứng thai kỳ.

Bệnh viêm phụ khoa phổ biến ở phụ nữ mang thai, độ tuổi 15–44

Hiện chưa xác định rõ nguyên nhân chính của BV, nhưng một số yếu tố làm tăng nguy cơ mẹ bầu bị viêm phụ khoa gồm vệ sinh âm đạo không đúng cách, quan hệ tình dục không an toàn, nhiều bạn tình và việc sử dụng kháng sinh quá mức. Khoảng 50-75% thai phụ không có triệu chứng rõ rệt, nhưng nếu có, họ thường gặp dịch âm đạo loãng, màu xám hoặc trắng, có mùi khó chịu, kèm ngứa ngáy và nóng rát, nhất là vào buổi tối hoặc sau khi quan hệ tình dục.

Nhiễm trùng nấm men

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa do nhiễm nấm âm đạo là tình trạng thường gặp ở mẹ bầu, chủ yếu do nấm Candida albicans gây ra. Trong thai kỳ, sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là tăng estrogen, có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo, tạo điều kiện cho nấm phát triển mạnh mẽ. Khoảng 30% phụ nữ mang thai có sự hiện diện của nấm Candida, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm so với phụ nữ không mang thai.

Khoảng 30% mẹ bầu dễ nhiễm nấm Candida, cao hơn so với người bình thường

Các triệu chứng nhiễm nấm thường bao gồm ngứa rát, dịch tiết âm đạo đặc và trắng đục như váng sữa, kèm cảm giác nóng rát khi tiểu tiện. Dù nhiễm nấm không thường gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi, việc điều trị kịp thời là cần thiết để giảm nguy cơ lây truyền nấm cho trẻ sơ sinh trong quá trình sinh.

Liên cầu khuẩn nhóm B

Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) là vi khuẩn thường hiện diện trong cơ thể mà không gây ảnh hưởng, nhưng có thể dẫn đến viêm nhiễm phụ khoa và một số nguy cơ trong thai kỳ. Khoảng 25% phụ nữ mang thai mang GBS ở âm đạo hoặc trực tràng, có thể lây truyền cho trẻ trong quá trình sinh. 

Để giảm thiểu nguy cơ mẹ bầu bị viêm phụ khoa, các sản phụ thường được khuyến nghị xét nghiệm GBS ở tuần 35-37 và sẽ dùng kháng sinh trong chuyển dạ nếu có kết quả dương tính. GBS hiếm khi gây triệu chứng rõ ràng nhưng đôi khi có thể gây tiểu khó hoặc nước tiểu đục.

Liên cầu khuẩn GBS có thể gây viêm nhiễm phụ khoa khi mang thai

Nhiễm Trichomonas

Trichomonas là bệnh lây qua đường tình dục do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis gây ra, ảnh hưởng đến hàng triệu người tại Hoa Kỳ. Ký sinh trùng này lây nhiễm qua quan hệ tình dục và có thời gian ủ bệnh từ 5-28 ngày. Phần lớn người nhiễm không có triệu chứng, nhưng có thể gặp dịch tiết âm đạo bất thường, ngứa, hoặc đau khi tiểu tiện và quan hệ.

Bệnh được điều trị hiệu quả bằng kháng sinh, khỏi trong vòng một tuần. Nếu không chữa trị, nhiễm trùng có thể kéo dài và gây biến chứng cho phụ nữ mang thai, như sinh non hoặc con nhẹ cân.

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Viêm âm đạo trong thai kỳ, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, bao gồm:

Ảnh hưởng đối với mẹ bầu

Viêm phụ khoa khi mang thai gây nhiều khó chịu cho mẹ bầu, từ ngứa ngáy, đau rát đến ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng sống. Việc gãi ngứa vô tình làm tổn thương vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh và lây lan sâu hơn, có thể lan lên tử cung, cổ tử cung và buồng trứng, gây tác động xấu đến sức khỏe sinh sản sau này.

Nhiễm trùng không chỉ gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ sản khoa như sảy thai, vỡ ối sớm và sinh non trước tuần 37. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.

Viêm phụ khoa khi mang thai gây nhiều khó chịu cho mẹ bầu

Ảnh hưởng khi mẹ bầu bị viêm phụ khoa đối với thai nhi

Viêm âm đạo do vi khuẩn ở mẹ bầu có thể làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm và sinh non. Trẻ sinh non đối diện với nhiều vấn đề sức khỏe như nhẹ cân, khó khăn về hô hấp. Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, như Trichomonas hoặc liên cầu khuẩn nhóm B, có thể truyền từ mẹ sang con, gây biến chứng nghiêm trọng, đôi khi nguy hiểm đến tính mạng trẻ sơ sinh.

Viêm nhiễm kéo dài còn có thể làm giảm khả năng nuôi dưỡng thai, đòi hỏi sử dụng thuốc điều trị có nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Khi viêm lan đến màng ối, nguy cơ sảy thai hoặc sinh non càng gia tăng.

Chẩn đoán bầu bị viêm phụ khoa bằng cách nào?

Việc chẩn đoán viêm phụ khoa khi mang thai, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và xét nghiệm cần thiết. Đầu tiên, vùng kín của mẹ bầu sẽ được kiểm tra để phát hiện dấu hiệu như sưng đỏ, khí hư bất thường hoặc mùi hôi. Các triệu chứng như ngứa, rát hoặc đau cũng có thể là dấu hiệu viêm nhiễm.

Tiếp đó, bác sĩ lấy mẫu dịch âm đạo kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định tác nhân gây viêm nhiễm, bao gồm vi khuẩn, nấm hoặc virus. Ngoài ra, xét nghiệm nước tiểu cũng được thực hiện để đánh giá tình trạng nhiễm trùng, giúp chẩn đoán chính xác và đảm bảo an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.

Mẹ bầu bị viêm phụ khoa chữa được không?

Trong thai kỳ, nếu mẹ bầu mắc phải viêm âm đạo, thì vẫn có thể điều trị bằng thuốc đặt, kháng sinh hoặc kem bôi. Tuy nhiên, không phải loại thuốc nào cũng an toàn cho phụ nữ mang thai. Vì vậy, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để nhận phác đồ phù hợp, tránh tự điều trị hoặc áp dụng các phương pháp truyền miệng thiếu cơ sở. 

Đa phần, bác sĩ đều nhấn mạnh, giai đoạn mang thai rất nhạy cảm, cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Mẹ bầu viêm âm đạo có thể điều trị bằng thuốc đặt hoặc kem bôi an toàn

Biện pháp điều trị và chăm sóc khi mẹ bầu bị viêm phụ khoa

Phòng tránh và điều trị viêm nhiễm phụ khoa một cách an toàn trong thai kỳ, các mẹ bầu phải lưu ý những điểm mà bác sĩ khuyến nghị như sau:

1. Lựa chọn đồ lót phù hợp: Nên mặc đồ lót chất liệu cotton giúp vùng kín luôn thoáng mát, tránh sử dụng các loại quần bó sát hoặc chật chội.
2. Vệ sinh đúng cách: Hạn chế dùng xà phòng có hương liệu mạnh hoặc thuốc xịt vùng kín; không nên thụt rửa sâu để bảo vệ cân bằng hệ vi khuẩn tự nhiên.
3. Kiểm soát đường huyết chặt chẽ: Đối với mẹ bầu bị tiểu đường, việc kiểm soát tốt lượng đường trong máu là rất quan trọng để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
4. Quan hệ tình dục an toàn: Việc sử dụng bao cao su khi quan hệ giúp hạn chế lây nhiễm các loại vi khuẩn gây bệnh.
5. Đi khám khi có dấu hiệu bất thường: Ngay khi xuất hiện các triệu chứng viêm nhiễm, mẹ nên đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị kịp thời.

Lưu ý quan trọng: Mẹ bầu không nên tự ý mua thuốc hoặc dùng toa thuốc của người khác để tránh rủi ro cho thai nhi.

Phương pháp phòng ngừa viêm âm đạo khi mang thai

Ngăn ngừa viêm âm đạo trong thai kỳ một cách hiệu quả, mẹ bầu nên lưu ý thực hiện các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa phù hợp:

• Mặc quần lót cotton vừa vặn, không quá chật, để vùng kín luôn được khô thoáng, giảm nguy cơ vi khuẩn phát triển.
• Rửa vùng kín hàng ngày bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh nhẹ, tránh thụt rửa quá sâu để giữ cân bằng hệ vi khuẩn tự nhiên. Luôn rửa tay sạch sẽ trước và sau khi vệ sinh, và lau khô bằng khăn mềm.
• Không nên dùng nước hoa hay xịt thơm cho vùng kín, vì các sản phẩm này có thể gây kích ứng và dễ dẫn đến viêm nhiễm.
• Kiểm soát đường huyết nếu bị tiểu đường thai kỳ, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.
• Thực hành quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su sẽ giúp hạn chế lây nhiễm vi khuẩn từ bạn đời.
• Duy trì chế độ ăn đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý và tập thể dục nhẹ nhàng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Mẹ bầu nên khám thai định kỳ và thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo chỉ định của bác sĩ để phát hiện và điều trị sớm nếu có viêm nhiễm.
• Đối với các cặp đôi có ý định mang thai, nên thực hiện khám tiền sản để kiểm tra sức khỏe, phát hiện và xử lý các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa, nhằm đảm bảo một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

Mẹ bầu nên chăm sóc đúng cách để ngăn ngừa viêm âm đạo trong thai kỳ

Có câu hỏi đã được đặt cho Bệnh viện Đồng Nai 2 như sau: Chào Bác sĩ, tôi đang mang thai lần đầu, hiện tôi bị phát hiện bệnh viêm phụ khoa. Với bệnh này có ảnh hưởng đến thai nhi không, và nếu phải điều trị thì tôi phải làm gì?

Trả lời: Chào bạn, viêm âm đạo trong thai kỳ là tình trạng khá phổ biến, do sự thay đổi hormone và pH âm đạo khiến môi trường miễn dịch tại chỗ bị thay đổi, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển. Viêm âm đạo có thể gây khó chịu cho mẹ, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra các biến chứng sản khoa nguy hiểm như sảy thai, vỡ ối non hoặc sinh non. Đối với thai nhi, viêm âm đạo có thể dẫn đến nguy cơ suy hô hấp, nhẹ cân, và nhiễm trùng nghiêm trọng, đặc biệt khi liên cầu khuẩn nhóm B xâm nhập.

Việc điều trị viêm âm đạo khi mang thai có thể thực hiện bằng thuốc đặt âm đạo, kháng sinh hoặc kem bôi tại chỗ, tuy nhiên, mọi phương pháp điều trị cần có sự chỉ định của bác sĩ sản khoa. Để hạn chế tình trạng này, mẹ bầu nên lựa chọn đồ lót thoáng mát, vệ sinh vùng kín đúng cách mà không thụt rửa sâu, duy trì chế độ ăn uống khoa học và tập thể dục nhẹ nhàng, cũng như tuân thủ lịch khám thai định kỳ để theo dõi sức khỏe thai kỳ.

Hỏi đáp từ Bác sĩ

Chào Bác sĩ, tôi đang mang thai lần đầu, hiện tôi bị phát hiện bệnh viêm phụ khoa. Với bệnh này có ảnh hưởng đến thai nhi không, và nếu phải điều trị thì tôi phải làm gì?

Trả lời:

Chào bạn, viêm âm đạo khi mang thai là tình trạng thường gặp. Khi mang thai, hormone cơ thể mẹ thay đổi cùng pH âm đạo khiến môi trường miễn dịch tại chỗ của âm đạo và cổ tử cung bị thay đổi, đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kỵ khí, nấm, liên cầu khuẩn B và các vi sinh vật gây hại khác ở âm đạo có cơ hội phát triển.

Những ảnh hưởng viêm âm đạo với mẹ và thai nhi. Với mẹ: gây khó chịu vùng kín, ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn có thể ảnh hưởng các cơ quan sinh dục trên như tử cung, vùng tiểu khung gây biến chứng sản khoa nguy hiểm như sảy thai, vỡ ối non hoặc sinh non. Với thai: khi sinh non, trẻ có nguy cơ suy hô hấp, nhẹ cân… đặc biệt liên cầu khuẩn nhóm B có thể gây biến chứng nhiễm trùng nặng ở trẻ sơ sinh.

Viêm âm đạo khi mang thai hoàn toàn có thể can thiệp điều trị bằng thuốc đặt âm đạo, kháng sinh hoặc kem bôi tại chỗ. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ sản khoa.

Sáng chủ nhật ngày 25.8.2024 tại Hội trường tầng 20, Bệnh viện Đồng Nai -2 sẽ tổ chức LHTS với chủ đề “Viêm phụ khoa và các bệnh lý thường gặp trong thai kỳ”.

BSCK1 Thân Thị Yến Phương – Khoa Phụ Sản Bệnh viện Đồng Nai -2.

Nếu mẹ bầu bị viêm phụ khoa và cần tư vấn, hãy liên hệ ngay Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai 2. Đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp của chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn tận tình với những thông tin cần thiết và phương pháp điều trị hiệu quả, giúp mẹ bầu an tâm và khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.