Tầm soát ung thư đại tràng và các phương pháp xét nghiệm

Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất đường tiêu hóa, đứng thứ 3 về số ca mắc và thứ 2 về số ca tử vong toàn cầu. Vì vậy, hãy chủ động tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện để sớm có biện pháp y tế can thiệp kịp thời. Tham khảo bài viết dưới đây của Bệnh viện Đồng Nai -2 để biết thêm về các phương pháp xét nghiệm máu nhanh, hiệu quả mà không gây đau đớn.

Tầm soát ung thư đại tràng là gì?

Tầm soát ung thư đại tràng là quá trình kiểm tra định kỳ nhằm phát hiện sớm các tổn thương bất thường trong đại tràng và trực tràng, phần cuối của hệ tiêu hóa bao gồm polyp, khối u tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu, ngay cả khi người bệnh chưa có triệu chứng rõ ràng. Đây là biện pháp y tế chủ động và rất cần thiết để ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng, tăng khả năng điều trị thành công và giảm tỷ lệ tử vong.

Mục tiêu của tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện:

• Phát hiện sớm các polyp hoặc khối u nhỏ trước khi chúng trở thành ung thư ác tính.
• Giảm tỷ lệ tử vong và tăng khả năng điều trị thành công nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu (tỷ lệ sống sau 5 năm có thể lên đến 90%).
• Ngăn ngừa tái phát ở những người từng mắc bệnh hoặc có nguy cơ cao.

Ung thư đại tràng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong đại tràng

Theo thống kê toàn cầu, ung thư đại trực tràng là một trong 5 loại ung thư phổ biến nhất, với tỷ lệ mắc và tử vong cao. Năm 2020, có khoảng 1,9 triệu ca mắc mới và 900.000 ca tử vong do căn bệnh này. Riêng ung thư trực tràng chiếm khoảng 30% tổng số ca ung thư đại trực tràng. Vì vậy, hãy chủ động tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện hoặc thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm được can thiệp y tế kịp thời.

Ai nên tầm soát ung thư đại tràng?

Việc tầm soát ung thư đại tràng không chỉ dành cho người có triệu chứng, những người có nguy cơ cao cũng cần phải lưu ý, kể cả khi họ cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh. Theo khuyến cáo của các tổ chức y tế uy tín như NCCN và Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, những đối tượng nên đi kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện gồm: 

• Người từ 45 tuổi trở lên (ngay cả khi không có triệu chứng).
• Người có tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng hoặc polyp.
• Người từng bị polyp hoặc ung thư đại tràng.
• Người có bệnh lý viêm ruột mãn tính như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn.
• Người có lối sống không lành mạnh như ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ, hút thuốc, uống rượu bia, ít vận động.
• Người đang có các triệu chứng nghi ngờ như rối loạn tiêu hóa kéo dài, đi ngoài ra máu, thay đổi thói quen đại tiện, đau bụng kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Người từng tiếp xúc với tia xạ vùng bụng hoặc có tiền sử điều trị ung thư khác.

Dù ở độ tuổi nào, nếu nghi ngờ bản thân có những triệu chứng bất thường, hãy đến thăm khám bác sĩ ngay

Tầm soát ung thư đại trường bằng phương pháp nào?

Hiện nay, có nhiều kỹ thuật sàng lọc ung thư đại tràng hiện đại và tiện lợi mà không gây đau đớn hay khó chịu với bệnh nhân. Mỗi phương pháp tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện đều có ưu điểm riêng, phù hợp với từng đối tượng và điều kiện cụ thể. 

Nội soi đại tràng – trực tràng

Nội soi đại tràng/trực tràng là thủ thuật y khoa dùng để quan sát trực tiếp bên trong lòng ruột già và trực tràng thông qua đường hậu môn. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi mềm có gắn camera để quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng, phát hiện liệu có viêm loét, polyp, khối u, xuất huyết hoặc các dị vật.

Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện tổn thương nghi ngờ, đặc biệt là polyp hoặc khối u, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết hoặc loại bỏ ngay tại chỗ để phục vụ chẩn đoán và điều trị. Đây được xem là phương pháp hiệu quả nhất hiện nay trong việc phát hiện sớm các bệnh lý đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư đại trực tràng.

Tuy nhiên, trước khi nội soi, người bệnh cần tuân thủ chế độ chuẩn bị nghiêm ngặt, bao gồm nhịn ăn và sử dụng thuốc làm sạch ruột để đảm bảo hình ảnh quan sát được rõ ràng và chính xác.

Thủ thuật nội soi đại tràng – trực tràng

Chụp cắt lớp vi tính

Chụp cắt lớp vi tính đại tràng hay còn gọi là nội soi đại tràng ảo (CT Colonography), là kỹ thuật sử dụng máy CT đa lát cắt để quét vùng bụng, đặc biệt là đại tràng, bằng tia X. Sau đó, phần mềm chuyên dụng sẽ dựng lại hình ảnh 2D hoặc 3D của lòng đại tràng, giúp bác sĩ phát hiện các bất thường như polyp, khối u, viêm loét. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát toàn bộ đại tràng mà không cần đưa ống nội soi vào cơ thể như nội soi truyền thống.

Tuy nhiên, trước đó bệnh nhân phải được làm sạch đại tràng bằng thuốc nhuận tràng trước ngày chụp. Trong quá trình chụp, bệnh nhân sẽ bị bơm hơi vào đại tràng để làm căng lòng ruột, giúp hình ảnh rõ hơn. Quá trình quét vùng chỉ diễn ra trong 10-15 phút, bệnh nhân chỉ cần nằm yên trên bàn chụp.

Bệnh viện Đồng Nai -2 trang bị máy Ingenuity CT Elite – Hệ thống chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt với liều tia thấp – hỗ trợ chẩn đoán khối u ác tính

Xét nghiệm máu ẩn trong phân (gFOBT)

gFOBT (Guaiac-based Fecal Occult Blood Test) là phương pháp xét nghiệm máu ẩn trong phân dựa trên phản ứng hóa học giữa chất Guaiac (một loại nhựa thực vật) và Hemoglobin (một loại protein) trong máu, giúp phát hiện lượng máu vi thể cực nhỏ trong phân không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nếu phản ứng có máu trong phân, thẻ thử sẽ đổi màu.

Trong trường hợp kết quả gFOBT dương tính, người bệnh thường được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu, chẳng hạn như nội soi đại tràng, để xác định nguyên nhân gây chảy máu và loại trừ nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, độ chính xác của gFOBT còn hạn chế, do kết quả dễ bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống, nếu người bệnh trước đó đã dùng thịt đỏ, rau xanh hoặc một số loại thực phẩm nhất định trước khi lấy mẫu.

Các bước thực hiện bằng thẻ FOBT trong tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện

Xét nghiệm hóa miễn dịch trong phân (FIT)

FIT (Fecal Immunochemical Test) là phương pháp sàng lọc nhằm phát hiện máu vi thể trong phân, hỗ trợ chẩn đoán sớm các bệnh lý đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. FIT hoạt động dựa trên cơ chế nhận diện hemoglobin thông qua kháng thể đặc hiệu. Nếu kết quả FIT dương tính, điều đó không đồng nghĩa với việc người bệnh mắc ung thư, nhưng đó là dấu hiệu cần phải kiểm tra thêm bằng nội soi đại tràng để xác định nguyên nhân rõ hơn.

Ưu điểm của phương pháp FIT:

• Độ nhạy cao hơn, cho ra kết quả chính xác hemoglobin của người hơn phương pháp gFOBT.
• Kết quả không bị ảnh hưởng bởi thịt đỏ, rau xanh hay thuốc, nên người bệnh không cần kiêng ăn trước khi khám.
• Chỉ cần một mẫu phân duy nhất, không cần lấy nhiều ngày.
• Tỷ lệ kết quả sai sót thấp dù có các yếu tố bên ngoài tác động.

Bộ xét nghiệm FIT được khuyến nghị nên thực hiện mỗi năm để theo dõi sức khỏe tiêu hóa, đặc biệt ung thư đại trực tràng

Xét nghiệm DNA trong phân (mt-sDNA)

mt-sDNA (Multi-Target Stool DNA Test) là xét nghiệm tìm kiếm nhiều dấu hiệu sinh học trong phân bao gồm Hemoglobin (dấu hiệu chảy máu) và DNA đột biến từ tế bào ung thư hoặc tiền ung thư bong ra từ niêm mạc đại tràng. Phương pháp này được thực hiện bằng cách thu mẫu phân, sau đó gửi đến phòng xét nghiệm chuyên biệt để phân tích.

Ưu nhược điểm của phương pháp FIT:

• Độ nhạy cao hơn FIT và gFOBT, nhưng chi phí thực hiện cao hơn các xét nghiệm phân thông thường.
• Không xâm lấn, dễ thực hiện, nhưng nếu kết quả dương tính, người bệnh vẫn cần nội soi để xác định tổn thương.
• Phương pháp mt-sDNA phát hiện được cả máu và DNA bất thường, nhưng có thể cho kết quả dương tính giả, người bệnh vẫn phải thực hiện nội soi.

Bộ xét nghiệm mt-sDNA phù hợp với người muốn tránh nội soi định kỳ

Khi nào nên tầm soát ung thư đại tràng?

Thời điểm tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện sẽ tùy thuộc vào mức độ nguy cơ của từng người. Tuy nhiên, việc chủ động khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh lý và có hướng điều trị hoặc phòng ngừa phù hợp.

Nhóm nguy cơ trung bình: Đây là những người không có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng hoặc yếu tố nguy cơ đặc biệt. Vì vậy, thời điểm tầm soát nên bắt đầu từ 45 tuổi, duy trì định kỳ đến 75 tuổi nếu sức khỏe cho phép.

Nhóm nguy cơ cao: Đây là những người có yếu tố nguy cơ rõ ràng, nên thời điểm tầm soát sẽ được tinh chỉnh theo cá nhân:

Tiền sử gia đình:

• Thế hệ thứ nhất mắc ung thư đại tràng: Nội soi từ 40 tuổi hoặc 10 năm trước tuổi người thân phát hiện bệnh, lặp lại mỗi 5 năm.
• Thế hệ thứ hai mắc bệnh: Nội soi từ 45 tuổi, lặp lại mỗi 10 năm.
• Người thân mắc polyp tuyến tiến triển: Nội soi từ 40 tuổi hoặc bằng tuổi người thân phát hiện, lặp lại mỗi 5-10 năm.

Tiền sử cá nhân:

• Đã từng hóa trị: Nội soi từ 35 tuổi hoặc 10 năm sau hóa trị, lặp lại mỗi 5 năm.
• Đã từng xạ trị vùng bụng chậu: Nội soi từ 30 tuổi hoặc 5 năm sau xạ trị, lặp lại mỗi 5 năm.
• Viêm ruột mạn tính: Nội soi sau 8 năm kể từ khi xuất hiện triệu chứng.
• Từng mắc ung thư đại tràng, polyp hoặc u tuyến: Tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Tầm soát từ 45 tuổi hoặc sớm hơn nếu có yếu tố nguy cơ

Tầm soát ung thư đại tràng ở đâu uy tín?

Bệnh viện Đồng Nai -2 là cơ sở y tế uy tín và được đánh giá cao trong việc tầm soát ung thư đại tràng tại khu vực Biên Hòa, Đồng Nai. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại, nơi đây đang triển khai chương trình tầm soát chuyên sâu, giúp người dân phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư và ung thư đại tràng.

Bệnh viện Đồng Nai -2 hiện đang triển khai gói tầm soát chuyên sâu các bệnh lý tiêu hóa, bao gồm cả ung thư đại trực tràng, với mục tiêu phát hiện sớm các tổn thương nguy hiểm như viêm loét, polyp, xuất huyết tiêu hóa và ung thư giai đoạn đầu.

Nội dung gói tầm soát ung thư đại tràng – Bệnh viện Đồng Nai -2:

• Khám chuyên khoa tiêu hóa: Đánh giá triệu chứng, tiền sử bệnh và tư vấn hướng điều trị phù hợp.
• Nội soi đại tràng: Sử dụng công nghệ nội soi hiện đại để quan sát trực tiếp niêm mạc đại tràng, phát hiện polyp, khối u hoặc tổn thương tiền ung thư.
• Xét nghiệm phân và máu: Kiểm tra dấu hiệu vi thể như máu ẩn trong phân, nhiễm vi khuẩn HP, các chỉ điểm ung thư.
• Siêu âm bụng tổng quát: Đánh giá chức năng và hình thái toàn diện các cơ quan tiêu hóa như gan, mật, tụy, thận, bàng quang.
• Tư vấn dinh dưỡng và phác đồ điều trị cá nhân hóa: Dựa trên kết quả tầm soát, bác sĩ sẽ đưa ra hướng dẫn cụ thể để cải thiện sức khỏe tiêu hóa.

Gói tầm soát Dạ dày – Tiêu hóa – Đại tràng tại Bệnh viện Đồng Nai -2

Lưu ý trước khi tầm soát tầm soát ung thư đại tràng

Để quá trình tầm soát ung thư đại tràng diễn ra chính xác và an toàn, người khám cần tuân thủ một số hướng dẫn sau:

• Mặc trang phục thoải mái, dễ cởi.
• Nhịn ăn từ 8-12 giờ trước khi nội soi, chỉ uống một ít nước lọc hoặc ăn nhẹ với cháo hoặc súp.
• Nếu nội soi sau 12 giờ trưa, có thể uống nước lọc hoặc nước ép táo khoảng 6 giờ trước thủ thuật.
• Tránh dùng cà phê, trà, sữa, nước ngọt và thực phẩm giàu chất xơ.
• Tránh hút thuốc và uống rượu bia trong vòng 24 giờ trước khi khám.
• Phụ nữ nên thực hiện tầm soát sau chu kỳ kinh nguyệt từ 5-7 ngày và thông báo với bác sĩ nếu đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai.

Nhịn ăn, tránh các chất kích thích và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ

Hiện nay, người dân có thể lựa chọn nhiều phương pháp xét nghiệm như nội soi trực tiếp, xét nghiệm phân tìm máu ẩn hoặc DNA, tùy theo độ tuổi và mức độ nguy cơ. Chủ động tầm soát ung thư đại tràng tại bệnh viện định kỳ là cách thiết thực nhất để phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư đại tràng – căn bệnh đang có xu hướng trẻ hóa và gia tăng.

Bệnh viện Đồng Nai -2 cung cấp gói tầm soát Dạ dày – Tiêu hóa – Đại tràng toàn diện, cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại, cam kết mang đến dịch vụ y tế chất lượng cao. Liên hệ ngay qua hotline 19005199 để được tư vấn và đặt lịch khám sớm nhất.