Thực đơn cho người viêm gan B giúp cải thiện bệnh

Viêm gan B là một bệnh lý gan mãn tính do virus HBV gây ra, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan, giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể cho người bệnh. Xây dựng một thực đơn cho người viêm gan B khoa học, lành mạnh là một phần không thể thiếu trong quá trình kiểm soát và đối phó với bệnh. Bài viết này, Bệnh viện Đồng Nai -2 sẽ cung cấp những hướng dẫn chi tiết về ăn gì tốt cho viêm gan B và gợi ý thực đơn giúp người bệnh cải thiện tình trạng sức khỏe.

Chế độ dinh dưỡng trong thực đơn cho người viêm gan B

Vai trò chế độ dinh dưỡng cho người viêm gan B

Song song với điều trị y tế, dinh dưỡng hợp lý là yếu tố quan trọng giúp người bệnh viêm gan B phục hồi và cải thiện sức khỏe. Chế độ ăn uống khoa học mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh viêm gan B, bao gồm:

• Hỗ trợ chức năng gan: Cung cấp các dưỡng chất cần thiết để gan hoạt động hiệu quả, giúp gan thải độc và phục hồi tổn thương.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất giúp cơ thể chống lại virus và các tác nhân gây bệnh khác.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh tình trạng thừa cân hoặc thiếu cân, cả hai đều có thể gây áp lực lên gan.
• Giảm triệu chứng: Một chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu như mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
• Ngăn ngừa biến chứng: Dinh dưỡng tốt có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ xơ gan, ung thư gan.

Người bệnh viêm gan B nên ăn gì?

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe cho người bệnh viêm gan B. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến khích cho người bệnh viêm gan B:

Nhóm tinh bột và đường

Tinh bột đóng vai trò là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể và người bệnh viêm gan B nên ưu tiên các loại tinh bột phức hợp. Nên  luân phiên sử dụng tinh bột chuyển hóa nhanh (cơm trắng, bánh mì trắng…) và tinh bột chuyển hóa chậm (gạo lứt, khoai lang…) để không tạo áp lực cho gan, đồng thời bổ sung chất xơ, kiểm soát đường huyết tốt hơn.

Gạo lứt chứa nhiều chất xơ, vitamin nhóm B

Nhóm protein dễ chuyển hóa

Protein đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tái tạo tế bào gan, nhưng người bệnh viêm gan B cần lựa chọn nguồn protein dễ tiêu hóa và không gây áp lực lớn cho gan. Thịt nạc trắng như thịt gà bỏ da, thịt vịt bỏ da lươn là những lựa chọn tốt nhờ hàm lượng protein cao và ít chất béo bão hòa. Cá, đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích, chứa omega-3 có tác dụng kháng viêm và rất tốt cho gan.

Đậu phụ và các chế phẩm từ đậu nành là nguồn protein thực vật lành mạnh, dễ tiêu hóa và không chứa cholesterol. Trứng cũng có thể được bổ sung vào chế độ ăn, ưu tiên lòng trắng trứng và hạn chế lòng đỏ. Người bệnh nên hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và nội tạng động vật do chúng chứa nhiều chất béo bão hòa, khó tiêu hóa và có thể làm tăng gánh nặng cho gan.

Nguồn protein ít chất béo bão hòa như thịt gà, cá hồi, đậu phụ

Nhóm vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì chức năng gan, tăng cường hệ miễn dịch và chống oxy hóa. Rau xanh lá đậm như rau cải, rau chân vịt, bông cải xanh, rau ngót là nguồn cung cấp dồi dào vitamin K, vitamin C, folate và các khoáng chất quan trọng. Các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.

Cam, quýt, bưởi nổi tiếng với hàm lượng vitamin C cao, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Các loại rau củ có màu vàng, cam như cà rốt, bí đỏ, khoai lang chứa nhiều beta-carotene, tiền chất của vitamin A, rất tốt cho gan. Tỏi và nghệ cũng là những gia vị có lợi, với tác dụng kháng khuẩn và chống viêm. Để đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất, người bệnh nên ăn đa dạng các loại rau củ quả.

Rau củ giàu beta-carotene

Nhóm các loại đậu

Các loại đậu như đậu xanh, đậu đen, đậu nành, đậu lăng là nguồn cung cấp protein thực vật và chất xơ dồi dào, mang lại nhiều lợi ích cho gan và hệ tiêu hóa. Đậu xanh dễ tiêu hóa và có tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Đậu đen giàu chất chống oxy hóa và chất xơ. Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành là nguồn protein lành mạnh. Đậu lăng cũng cung cấp protein và sắt. Để dễ tiêu hóa hơn, người bệnh nên nấu chín kỹ các loại đậu trước khi ăn.

Các loại đậu giàu protein thực vật và chất xơ

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người viêm gan B

Để xây dựng một thực đơn cho người viêm gan B khoa học và hiệu quả. Cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau, nhằm hỗ trợ chức năng gan và cải thiện sức khỏe tổng thể:

Cung cấp đủ chất dinh dưỡng

Một thực đơn cho người viêm gan B cần đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu như tinh bột, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại thực phẩm và tỷ lệ các chất cần được điều chỉnh phù hợp với tình trạng bệnh và khả năng hấp thu của cơ thể. Đặc biệt, cần chú trọng đến protein dễ tiêu hóa và các vitamin, khoáng chất hỗ trợ chức năng gan.

Chia nhỏ bữa 

Thay vì ăn 3 bữa chính, người bệnh viêm gan B nên chia nhỏ thành 5-6 bữa ăn trong ngày. Nguyên tắc này giúp giảm tải cho gan, giúp gan không phải hoạt động quá sức để tiêu hóa một lượng lớn thức ăn cùng một lúc. Đồng thời giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và duy trì đường huyết ổn định.

Chế biến đơn giản và ít gia vị

Các món ăn trong thực đơn cho người viêm gan B nên được chế biến đơn giản, ưu tiên các phương pháp luộc, hấp, nướng. Hạn chế tối đa các món chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, nhiều gia vị (đặc biệt là muối) và các loại sốt đóng gói sẵn. Việc này giúp giảm gánh nặng cho gan trong quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn.

Gợi ý thực đơn cho người viêm gan B giúp cải thiện bệnh

Để giúp người bệnh có thể tham khảo và áp dụng vào chế độ ăn uống hàng ngày, việc xây dựng thực đơn phù hợp với từng giai đoạn bệnh là rất quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý thực đơn mẫu cho người bệnh viêm gan B, được điều chỉnh cho phù hợp với giai đoạn cấp tính và mạn tính:

Thực đơn cho người viêm gan B cấp tính

Trong giai đoạn viêm gan B cấp tính, gan đang bị tổn thương và cần được nghỉ ngơi. Chế độ ăn uống cần tập trung vào việc cung cấp dinh dưỡng nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa để giảm tải cho gan và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Gợi ý thực đơn cho người viêm gan B cấp tính:

• Bữa sáng: Cháo gạo tẻ loãng với thịt băm hoặc cá hấp, một ít trái cây mềm như chuối.
• Bữa phụ 1: Sữa chua không đường hoặc một ít bánh quy nhạt.
• Bữa trưa: Cơm trắng mềm, cá hấp gừng hoặc thịt gà luộc xé nhỏ, canh rau ngót nấu thịt băm.
• Bữa phụ 2: Nước ép trái cây tươi (cam, táo) pha loãng.
• Bữa tối: Cơm trắng mềm, đậu phụ sốt cà chua, rau luộc mềm (bí xanh, rau cải).
• Bữa phụ tối: Sữa ấm hoặc trà thảo mộc nhẹ.

Thực đơn cho người viêm gan B mạn tính

Trong giai đoạn viêm gan B mạn tính, mục tiêu của thực đơn là duy trì chức năng gan ổn định. Đặc biệt là ngăn ngừa tiến triển của bệnh và đảm bảo dinh dưỡng cân bằng lâu dài.

Gợi ý thực đơn cho người viêm gan B mạn tính:

• Bữa sáng: Bún riêu chay hoặc phở chay, một quả chuối.
• Bữa phụ 1: Một nắm các loại hạt (hạnh nhân, óc chó).
• Bữa trưa: Cơm gạo lứt, thịt gà luộc hoặc cá hấp, canh rau cải nấu thịt.
• Bữa phụ 2: Nước ép rau củ (cà rốt, dưa chuột).
• Bữa tối: Cơm gạo lứt, đậu phụ sốt nấm, rau xanh luộc.
• Bữa phụ tối: Sữa không đường.

Công thức món ăn cho thực đơn cho người viêm gan B

Để đa dạng hóa bữa ăn cho người viêm gan B, dưới đây là một số công thức món ăn đơn giản, dễ làm và tốt cho sức khỏe. Các món ăn này được chế biến từ nguyên liệu lành mạnh và hạn chế gia vị, dầu mỡ.

Canh cua rau đay

Nguyên liệu:

• 200g cua đồng xay
• 1 bó rau đay
• 1 quả mướp hương nhỏ
• Một chút muối
• Nước lọc

Cách làm:

1. Cua đồng xay hòa với khoảng 1.5 lít nước, lọc bỏ bã.
2. Rau đay, mướp hương rửa sạch, cắt khúc vừa ăn.
3. Đặt nồi nước cua lên bếp, đun nhỏ lửa cho riêu cua đóng lại. Không khuấy để riêu cua không bị vỡ.
4. Khi riêu cua nổi lên, cho rau đay và mướp hương vào, đun sôi nhẹ.
5. Nêm một chút muối vừa ăn. Tránh dùng bột ngọt hoặc các gia vị chế biến sẵn.

Lưu ý: Món canh này dễ tiêu, mát gan và cung cấp nhiều vitamin. Nên hạn chế nêm nếm quá nhiều gia vị.

Canh cua rau đay

Cháo bí đỏ đậu xanh

Nguyên liệu:

• 1/2 chén gạo tẻ
• 1/4 chén đậu xanh (còn vỏ hoặc đã tách vỏ)
• 200g bí đỏ
• Một chút muối (tùy chọn)
• Nước lọc

Cách làm:

1. Gạo tẻ và đậu xanh vo sạch, cho vào nồi, thêm nước và ninh nhừ.
2. Bí đỏ gọt vỏ, bỏ hạt, cắt miếng nhỏ, hấp hoặc luộc chín mềm.
3. Khi cháo chín, cho bí đỏ đã nghiền nhuyễn vào, khuấy đều.
4. Đun sôi lại, nêm một chút muối nếu muốn. Hạn chế dùng đường.

Lưu ý: Món cháo này mềm, dễ tiêu, bổ dưỡng và tốt cho gan. Nên dùng ít muối hoặc không dùng nếu có thể.

Cháo bí đỏ đậu xanh

Cháo cá lóc đậu xanh

Nguyên liệu:

• 1 khúc cá lóc (khoảng 100g)
• 1/4 chén gạo tẻ
• 1/8 chén đậu xanh
• Hành lá
• Một chút muối
• Một chút tiêu
• Nước lọc

Cách làm:

1. Cá lóc làm sạch, luộc hoặc hấp chín. Gỡ thịt cá, bỏ xương.
2. Gạo tẻ và đậu xanh vo sạch, cho vào nồi, thêm nước và ninh nhừ.
3. Phi thơm một ít hành (với lượng dầu ăn rất ít nếu dùng), cho thịt cá lóc vào xào sơ với một chút muối và tiêu.
4. Khi cháo chín, cho thịt cá lóc vào, đun sôi lại.
5. Nêm một chút muối vừa ăn, thêm hành lá cắt nhỏ.

Lưu ý: Món cháo này cung cấp protein dễ tiêu và các dưỡng chất tốt cho gan. Nên hạn chế dùng nước mắm hoặc các gia vị mặn khác.

Cháo cá lóc đậu xanh

Cháo thịt bò đậu Hà Lan

Nguyên liệu:

• 50g thịt bò thăn
• 1/4 chén đậu Hà Lan tươi
• 1/4 chén gạo tẻ
• 1/4 củ cà rốt
• Hành lá
• Một chút muối
• Một chút tiêu
• Một chút dầu ăn (tùy chọn, rất ít)
• Nước lọc

Cách làm:

1. Thịt bò thăn thái mỏng, ướp với một chút muối và tiêu.
2. Gạo tẻ vo sạch, cho vào nồi, thêm nước và ninh nhừ.
3. Cà rốt gọt vỏ, thái hạt lựu. Đậu Hà Lan rửa sạch.
4. Phi thơm một chút hành (với lượng dầu ăn rất ít nếu dùng), cho thịt bò vào xào tái.
5. Cho cà rốt và đậu Hà Lan vào xào cùng thịt bò.
6. Khi cháo chín, cho thịt bò và rau củ đã xào vào nồi, đun sôi lại.
7. Nêm một chút muối vừa ăn. Rắc hành lá cắt nhỏ trước khi ăn.

Lưu ý: Món cháo này cung cấp protein và vitamin, nhưng nên chọn phần thịt bò nạc và hạn chế tối đa lượng dầu ăn khi chế biến.

Cháo thịt bò đậu Hà Lan

Gà hầm nấm

Nguyên liệu:

• 1 đùi gà hoặc cánh gà (khoảng 150g)
• 50g nấm hương tươi
• 50g nấm rơm
• 1/4 củ cà rốt
• Một chút muối
• Một chút tiêu
• Nước lọc

Cách làm:

1. Gà chặt miếng vừa ăn, ướp với một chút muối và tiêu.
2. Nấm hương, nấm rơm rửa sạch, cắt đôi hoặc để nguyên tùy thích. Cà rốt gọt vỏ, cắt miếng vừa ăn.
3. Cho gà, nấm hương, nấm rơm, cà rốt vào nồi, thêm nước lọc sao cho ngập nguyên liệu.
4. Hầm nhỏ lửa đến khi gà chín mềm và các nguyên liệu chín đều.
5. Nêm một chút muối vừa ăn.

Lưu ý: Món này bổ dưỡng, dễ tiêu và tốt cho sức khỏe tổng thể. Nên chọn phần thịt gà nạc và hạn chế gia vị.

Gà hầm nấm

Như vậy, nắm vững thông tin về thực đơn cho người viêm gan B và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học là rất cần thiết. Điều này góp phần quan trọng vào việc kiểm soát bệnh tình hiệu quả và hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh hơn. Để được tư vấn chuyên sâu về điều trị và chế độ ăn uống, bạn có thể liên hệ Bệnh viện Đồng Nai – 2 qua hotline 0933 029 999.