Viêm tuyến tiền liệt: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh lý phổ biến ở nam giới, đặc biệt là trong độ tuổi trung niên, với triệu chứng chính là rối loạn tiểu tiện. Mặc dù thường không nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày. Tuyến tiền liệt, dù nhỏ, nhưng có vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh lý nam giới. Khoảng 25% nam giới trên 55 tuổi mắc bệnh này, và tỷ lệ này gia tăng lên 50% ở độ tuổi 70. Việc hiểu rõ về tuyến tiền liệt giúp nam giới chủ động phòng tránh và điều trị các bệnh lý liên quan.

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh lý phổ biến ở nam giới

Tổng quan bệnh viêm tuyến tiền liệt 

Viêm tuyến tiền liệt là một tình trạng viêm xảy ra ở tuyến tiền liệt, có thể do nhiễm khuẩn hoặc các nguyên nhân không liên quan đến vi khuẩn. Bệnh này có thể phát triển nhanh chóng, gây ra các vấn đề về chức năng sinh lý ở nam giới và ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động hàng ngày cùng đời sống tình dục. Bệnh thường chia thành hai loại chính: viêm cấp tính và viêm mãn tính, mỗi loại có những dấu hiệu riêng biệt, tùy thuộc vào mức độ của bệnh.

Nguyên nhân bệnh viêm tuyến tiền liệt 

Nguyên nhân gây viêm tuyến tiền liệt có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm nhiễm khuẩn hoặc những tác động vật lý đến tuyến tiền liệt. Một trong những lý do phổ biến là tình trạng nhiễm trùng ngược dòng từ các bệnh lý như viêm niệu đạo, viêm mào tinh hoàn hoặc viêm nhiễm tại khu vực xung quanh, điển hình là trực tràng. Các vi khuẩn thường gặp trong trường hợp này chủ yếu thuộc nhóm gram âm từ đường tiết niệu và tiêu hóa, tiêu biểu như E.coli. Bên cạnh đó, các vi khuẩn lây qua đường tình dục như Chlamydia, lậu, giang mai cũng là nguyên nhân đáng lưu ý. Một số yếu tố khác có thể gây ra bao gồm:

• Áp lực lên tuyến tiền liệt: Các hoạt động như đạp xe hay ngồi lâu có thể tạo áp lực lớn lên tuyến tiền liệt, khiến máu không lưu thông tốt, từ đó kích thích tuyến tiền liệt và niệu đạo, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

• Sung huyết do chấn thương: Các chấn thương vùng chậu hoặc trực tiếp tại tuyến tiền liệt có thể khiến các mạch máu trong khu vực này bị sung huyết, nếu tình trạng này kéo dài, tuyến tiền liệt sẽ dễ bị viêm.

• Rối loạn trong quan hệ tình dục: Quan hệ tình dục quá mức trong một thời gian ngắn có thể khiến tuyến tiền liệt bị giãn nở và sung huyết, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm.

• Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ hoặc có nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, giang mai, sùi mào gà, những bệnh này nếu không điều trị sớm có thể dẫn đến viêm tuyến tiền liệt.

Có nhiều yếu tố có thể gây viêm tuyến tiền liệt

Dấu hiệu của bệnh viêm tuyến tiền liệt

Các dấu hiệu viêm tuyến tiền liệt​ ở nam giới có sự khác biệt tùy vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ viêm nhiễm. Dù vậy, bệnh nhân thường gặp phải một số triệu chứng đặc trưng như:

Viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn cấp tính

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh lý có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Khó khăn trong việc tiểu tiện, cần phải rặn mạnh mới tiểu được và có cảm giác buốt hoặc rát khi đi tiểu.
• Đau hoặc cảm giác khó chịu tại vùng bẹn, bìu, xương mu hoặc khu vực quanh dương vật.
• Có thể xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
• Rối loạn chức năng tình dục, với các triệu chứng như đau khi xuất tinh hoặc khó duy trì sự cương cứng.
• Cảm giác ớn lạnh, giống như bị cảm cúm.

Đối với viêm tuyến tiền liệt cấp tính do nhiễm khuẩn, các triệu chứng thường khởi phát đột ngột và nghiêm trọng, bao gồm: đau khi đi tiểu, đau vùng bụng dưới, buồn nôn, nôn mửa, cảm giác mệt mỏi, ớn lạnh và sốt cao. Người bệnh cũng có thể nhận thấy mùi lạ trong nước tiểu hoặc tinh dịch, và có thể nhìn thấy máu trong đó.

Viêm tuyến tiền liệt cấp có triệu chứng đột ngột và nghiêm trọng

Viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn

Viêm tuyến tiền liệt có thể gây ra các triệu chứng tương tự như viêm cấp tính, nhưng với mức độ nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Cảm giác đau nhói hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới và tinh hoàn.
• Đau tinh hoàn, vùng dưới thắt lưng, tiểu nhiều lần trong ngày.
• Nước tiểu có màu đục và có thể lẫn máu.

Với viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn, các triệu chứng nhiễm trùng tái phát nhiều lần nhưng ít nghiêm trọng hơn so với viêm cấp tính. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài hơn ba tháng và có thể đi kèm với các dấu hiệu như: tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu đêm, tiểu gấp, đau bụng dưới, đau lưng dưới, đau tinh hoàn hoặc dương vật, đau bàng quang, và cảm giác khó chịu khi xuất tinh.

Đau tinh hoàn, vùng dưới thắt lưng, tiểu nhiều lần trong ngày

Viêm tuyến tiền liệt mãn tính/hội chứng đau vùng chậu

Viêm tuyến tiền liệt mãn tính và hội chứng đau vùng chậu mãn tính thường biểu hiện chủ yếu bằng các cơn đau, đặc biệt đau khi xuất tinh. Sự khó chịu này có thể tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngoài ra, các triệu chứng liên quan đến kích thích hoặc tắc nghẽn đường tiểu cũng có thể xuất hiện song song.

Khi kiểm tra, tuyến tiền liệt có thể nhạy cảm khi chạm vào nhưng hiếm khi bị mềm hoặc sưng đáng kể. Trên lâm sàng, các dạng viêm có phản ứng viêm hoặc không viêm của hai tình trạng này thường có biểu hiện tương tự, khiến việc phân biệt trở nên khó khăn.

Viêm tuyến tiền liệt không triệu chứng

Bệnh không do vi khuẩn là một tình trạng khá phức tạp, với các triệu chứng tương tự viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn, nhưng khi xét nghiệm nước tiểu và tinh dịch lại không phát hiện vi khuẩn. Điểm đặc biệt giúp nhận diện bệnh này là sự xuất hiện của các tế bào mủ trong nước tiểu. Ngoài ra, bệnh thường gây ra cảm giác tiểu buốt nhẹ và đi tiểu nhiều lần.

Tình trạng này thường liên quan đến hội chứng đau vùng chậu mãn tính hoặc các cơn đau tái phát ở vùng chậu. Mặc dù người bệnh có những dấu hiệu bất thường về đường tiết niệu như tiểu buốt hoặc tiểu nhiều, nhưng nguyên nhân không phải do nhiễm khuẩn. Xét nghiệm nước tiểu thường cho thấy sự hiện diện của tế bào mủ nhưng không tìm ra dấu hiệu vi khuẩn, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chính xác bệnh.

Đối tượng có nguy cơ của viêm tuyến tiền liệt

Theo ý kiến của các chuyên gia tiết niệu, nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu gặp phải một số yếu tố sau:

• Tuổi tác: Bệnh thường ảnh hưởng đến nam giới trong độ tuổi trung niên, đặc biệt là những người trên 50 tuổi.
• Lịch sử bệnh lý: Người từng mắc viêm tuyến tiền liệt có khả năng bị tái phát cao hơn.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc cơ quan sinh dục: Những người có tiền sử các bệnh nhiễm trùng này dễ bị tổn thương tuyến tiền liệt.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Đặc biệt ở nam giới mắc các bệnh như HIV/AIDS, nguy cơ mắc bệnh tăng cao do khả năng đề kháng kém.
• Sử dụng ống thông tiểu: Các thủ thuật liên quan đến ống thông tiểu có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào tuyến tiền liệt.
• Sinh thiết tuyến tiền liệt: Việc tiến hành sinh thiết để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Thói quen uống nước không đủ: Việc thiếu nước khiến nước tiểu khó đào thải hết, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi.
• Tình trạng mất nước kéo dài: Những người thường xuyên mất nước do đặc thù nghề nghiệp hoặc sức khỏe cũng dễ mắc bệnh.
• Môi trường làm việc: Các công việc đòi hỏi phải tiếp xúc với rung lắc hoặc chấn động liên tục có thể gây ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt.

Bên cạnh đó, một số yếu tố bổ sung như căng thẳng kéo dài, tổn thương dây thần kinh vùng chậu do chấn thương, phẫu thuật hoặc luyện tập thể thao quá mức cũng được xem là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến viêm tuyến tiền liệt.

Viêm tuyến tiền liệt thường xuất hiện ở nam giới có độ tuổi trên 50

Biện pháp chẩn đoán viêm tuyến tiền liệt

Bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán viêm tuyến tiền liệt dựa vào tiền sử bệnh, tình trạng sức khỏe, và thăm khám trực tràng để đánh giá đặc điểm viêm hoặc tổn thương tuyến tiền liệt. Các xét nghiệm cận lâm sàng được sử dụng như sau:

• Xét nghiệm nước tiểu: Phát hiện vi khuẩn, máu và các dấu hiệu viêm.

• Cấy nước tiểu: Xác định vi khuẩn gây bệnh và lựa chọn kháng sinh phù hợp.

• Thăm khám trực tràng: Đánh giá kích thước và tình trạng tuyến tiền liệt, có thể chọc hút mủ nếu cần.

• Cấy dịch niệu đạo: Xác định vi khuẩn từ dịch niệu đạo để điều trị chính xác.

• Nội soi bàng quang: Khảo sát đường tiểu dưới và cắt đốt ổ áp xe nếu cần.

• Siêu âm qua ngả trực tràng: Xác định tình trạng tuyến tiền liệt, mô nhu, khối u và viêm.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đánh giá toàn diện tuyến tiền liệt để phát hiện nhiễm trùng và nguy cơ ung thư.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) để đánh giá toàn diện

Bệnh nhân viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn cấp tính thường có các biểu hiện sốt, tăng bạch cầu và phát hiện vi khuẩn trong mẫu nước tiểu giữa dòng. Việc xoa bóp tuyến tiền liệt để lấy nước tiểu không được khuyến nghị, vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết. Thăm trực tràng cần thực hiện nhẹ nhàng, và cấy máu được chỉ định đối với bệnh nhân có triệu chứng sốt cao, suy nhược trầm trọng hoặc biểu hiện sốc nhiễm trùng.

Đối với trường hợp không có dấu hiệu nghiêm trọng, mẫu nước tiểu lấy trước và sau xoa bóp đủ để xác định chẩn đoán. Trong tình huống điều trị kháng sinh không hiệu quả, nên xem xét siêu âm qua trực tràng hoặc nội soi bàng quang để kiểm tra áp xe hoặc tổn thương tại tuyến tiền liệt.

Với người bệnh mãn tính, cần bổ sung các xét nghiệm như nội soi bàng quang, phân tích tế bào nước tiểu khi có dấu hiệu tiểu máu, hoặc đo niệu động học nếu nghi ngờ rối loạn cơ thắt hoặc bất thường thần kinh.

Xem thêm: Yếu sinh lý nam – Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Những biến chứng thường gặp viêm tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt có thể gây ra một loạt các triệu chứng liên quan đến tiểu tiện và cơn đau, được phân thành các nhóm chính như sau:

• Rối loạn tiểu tiện: Bao gồm tiểu nhiều lần và cảm giác tiểu gấp.

• Tắc nghẽn đường tiểu: Biểu hiện bằng tiểu khó khăn và tiểu ngập ngừng.

• Cơn đau: Đau ở vùng bụng dưới, háng, cơ quan sinh dục và tầng sinh môn.

• Các triệu chứng liên quan đến đường dẫn tinh: Đau khi xuất tinh hoặc có máu trong tinh dịch.

• Vấn đề về nước tiểu: Nước tiểu đục, có mùi hôi, hoặc tiểu ra máu.

Đau ở vùng bụng dưới, háng, cơ quan sinh dục và tầng sinh môn

Bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh, như:

• Nhiễm trùng máu.
• Viêm mào tinh hoàn.
• Áp xe tuyến tiền liệt.
• Viêm tiết niệu nam
• Nhiễm trùng lan ra các vùng xung quanh như xương chậu và xương sống.
• Rối loạn chức năng tình dục, đặc biệt là rối loạn cương dương.
• Thay đổi trong tinh trùng và tinh dịch, có thể dẫn đến vô sinh.
• Căng thẳng, lo âu và trầm cảm.
• Tử vong trong những trường hợp nghiêm trọng.

Người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay khi gặp phải những triệu chứng như:

• Chảy máu, nhất là sau khi quan hệ tình dục.
• Rối loạn xuất tinh, xuất tinh bất thường, có máu.
• Cơn đau nặng ở vùng chậu hoặc lưng dưới.

Các biện pháp điều trị viêm tuyến tiền liệt

Bác sĩ sẽ lựa chọn và chỉ định các phương pháp điều trị thích hợp như sau:

Điều trị bằng thuốc

Điều trị viêm tuyến tiền liệt được bác sĩ chỉ định tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, với các phương pháp chính sau đây:

• Thuốc kháng sinh: Các trường hợp bệnh do vi khuẩn thường được điều trị bằng kháng sinh như Levofloxacin hoặc Ciprofloxacin. Người bệnh cần tuân thủ đầy đủ phác đồ điều trị để loại bỏ vi khuẩn, giảm nguy cơ kháng thuốc và tái phát bệnh. Thuốc kháng sinh chủ yếu được sử dụng đường uống, nhưng trong trường hợp cần thiết, có thể tiêm tĩnh mạch để đẩy nhanh hiệu quả điều trị.
• Thuốc chẹn alpha: Loại thuốc này giúp thư giãn cơ vùng cổ bàng quang và tuyến tiền liệt, cải thiện các triệu chứng tiểu khó, tiểu đau, hoặc tiểu nhiều lần. Tuy nhiên, thuốc chẹn alpha có thể gây tác dụng phụ như hạ huyết áp, vì vậy cần thận trọng khi sử dụng ở người có tiền sử huyết áp thấp hoặc đang dùng thuốc điều trị huyết áp.
• Thuốc giảm đau và chống viêm: Các loại thuốc như Ibuprofen hoặc Piroxicam được sử dụng để kiểm soát cơn đau và giảm viêm ở tuyến tiền liệt, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Những loại thuốc này cần được dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Điều trị bằng phương pháp khác

Bệnh nhân viêm tuyến tiền liệt thường được điều trị bằng kháng sinh trong 6 tuần đến 6 tháng để loại bỏ vi khuẩn. Nếu có tắc nghẽn bàng quang hoặc mô sẹo gây cản trở, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để cải thiện bài tiết và giảm triệu chứng.

Phương pháp phòng ngừa viêm tuyến tiền liệt

Để giảm nguy cơ nhiễm trùng tuyến tiền liệt, các chuyên gia tiết niệu khuyến nghị áp dụng các biện pháp sau:

• Thực hành quan hệ tình dục an toàn và đảm bảo vệ sinh sạch sẽ vùng kín trước và sau khi quan hệ.
• Bổ sung đủ nước mỗi ngày (khoảng 2-3 lít) và đi tiểu ngay khi có nhu cầu để loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu.
• Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm kích thích như đồ cay nóng, rượu bia và các chất gây hại khác.
• Xây dựng lối sống lành mạnh, vận động thường xuyên, tăng cường rau xanh trong chế độ ăn và tránh tình trạng ngồi lâu.
• Tránh các hoạt động gây áp lực lên tuyến tiền liệt, chẳng hạn như một số môn thể thao tác động mạnh hoặc thói quen sinh hoạt không hợp lý.

Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt. Duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn tiết niệu và ngăn ngừa vi khuẩn lây lan đến tuyến tiền liệt. Nếu xuất hiện các dấu hiệu về các bệnh nam khoa như đau khi ngồi, tiểu khó, tia nước tiểu yếu hoặc cảm giác buốt, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng tiến triển nặng hơn.

Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe

Các thông tin trên mong muốn cung cấp cho bạn cái nhìn rõ hơn về viêm tuyến tiền liệt cùng với những phương pháp phòng ngừa hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần thêm sự tư vấn vềtình trạng bệnh, đừng ngần ngại liên hệ với Bệnh viện Đồng Nai – 2 để được hỗ trợ và đặt lịch hẹn khám phù hợp.

Thông tin liên hệ:

Địa chỉ : 02 Đồng Khởi, P. Bình Đa, TP. Biên Hòa, Đồng Nai

Số fax :02518 878 666

Số hotline : 0933 02 9999

Email : benhviendongnaib@benhviendongnai.com.vn

Website : http://benhviendongnai.com.vn